“มาบุ๊โคะ” (ไหว้เจดีย์) ประเพณี ความเชื่อ หรือพิธีกรรม
เมื่อวันที่12 มีนาคม 2560 ที่หมู่บ้านมอทะ ตำบลแม่จัน อำเภออุ้มผาง จังหวัดตาก ซึ่งเป็นหมู่บ้านเก่าแก่ที่มีพื้นที่หมู่บ้านอยู่ในเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าอุ้มผาง (หมู่บ้านตั้งมาก่อนมีการประกาศเป็นพื้นที่อนุรักษ์ พ.ศ. 2526) ยังคงมีความเชื่อเก่าแก่ที่สืบทอดกันมาจากการนับถือฤาษีของชาติพันธุ์ปกากะญอ หรือที่คนเมืองเรียกว่ากะเหรี่ยง ความเชื่อที่ว่าเป็นการแสดงออกทางพิธีกรรมที่เรียกว่า บาโคะ หรือ มาบุ๊โคะ หรือในภาษาไทย คือพิธีกรรมการไหว้เจดีย์ การทำบุญไหว้เจดีย์ หรือที่เรียกว่า บาโคะ หรือ มาบุ๊โคะ เริ่มมีขึ้นตั้งแต่ฤๅษีองค์ที่หนึ่ง เป็นการทำบุญให้กับฟ้า อากาศ ดิน
ในช่วงแรกๆ ของพิธีไหว้เจดีย์จะมีเพียงผู้ที่นับถือฤๅษีเท่านั้นที่สามารถเข้าไปไหว้เจดีย์ได้ แต่ในภายหลังได้มีการ “เปิด” การทำพิธีให้ใครก็ได้สามารถเข้าไปร่วมพิธี โดยคำบอกเล่าของผู้แทนฤาษีองค์ปัจจุบันที่ว่า มนุษย์บนโลกล้วนเป็นพี่น้องกัน ไม่ว่าจะจากเมืองไหน ชาติพันธุ์ใดก็ต่างเป็นมนุษย์เหมือนกัน และการทำพิธีกรรมดังกล่าวก็เป็นการทำพิธี เพื่อ “ให้” พร แก่มวลมนุษย์ และสรรพชีวิต ธรรมชาติบนโลกทั้งหมด ในการทำบุญไหว้เจดีย์นั้นหนึ่งปีจะทำการไหว้เพียง 1 ครั้งเท่านั้น คือวันขึ้น 8 ค่ำ เดือนมีนาคม (ซึ่งเปรียบได้กับเดือนเมษายนของฤๅษี) หรือหากเปรียบกับประเพณีไทย การทำบุญไหว้เจดีย์ก็คือการทำบุญปีเก่าต้อนรับปีใหม่ หรือเปรียบได้กับประเพณีสงกรานต์
เป็นเรื่องส่วนบุคคล ในบางครั้ง บางความเห็นถูกตีความว่าเป็นเรื่องงมงายของกลุ่มใดกลุ่มหนึ่ง แต่ในขณะเดียวกันก็เป็นเครื่องมือขับเคลื่อนของการรวมกลุ่มอีกกลุ่ม เพื่อผลประโยชน์ของกลุ่ม หรือในบางกรณีอาจเพื่อประโยชน์ในภาพรวมที่กว้างออกไป
ขอบคุณ:บทความอ้างอิงมาจากมูลนิธิสืบนาคะเสถียร
ติดต่อสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (ททท.) สำนักงานตาก เปิดทำการทุกวัน ตั้งแต่เวลา 08.30 –16.30 น. โทร. 0-5551-4341-3 tattak@tat.or.th ข้อมูลเพิ่มเติมที่…www.facebook.com/taktravel